Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen

Regesten der Landgrafen von Hessen

1509 Februar 10

Visitationsbericht für das Kloster Kaufungen

Regest-Nr. 11896

Überlieferung | Regest | Originaltext | Nachweise | Textgrundlage | Zitierweise
Überlieferung
Ausfertigung: Staatsarchiv Marburg. Pergament, auf der Rückseite von Hand 16. Jahrhundert: Instrumentum visitationis, correctionis tam in capite quam in reliquis circumstanciis monasterii in Kauffungen.
Drucke: UB Kaufungen, S. 241-243 Nr. 599.
Regesten: UB Kaufungen, S. 241 Nr. 599.
Regest
Kaufungen. - Notar, Kleriker Heinrich Brinkmann beurkundet, daß die Äbte Franz zu Corvey und Dietrich zu Bredelar, sowie der Stiftsdekan Heinrich Ruland zu Kassel auf apostolischen Befehl das Kloster Kaufungen visitierten und dabei wesentliche Abweichungen von der Regel des Hl. Benedikt fanden, in Folge dessen Äbtissin Elisabeth von Plesse vorbehaltlich des Fortgewährung ihrer Kompetenz abdanken wolle.
Originaltext
In nomine Domini, amen. Noverint universi presentis publici instrumenti seriem inspecturi, quod anno a nativitate ejusdem millesimo quingentesimo nono, indictione duodecima, die vero decima mensis februarii, hora terciarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri Julii pape secundi anno ejus sexto, in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad id specialiter vocatorum et requisitorum presentia constitutus venerabilis et egregius vir dominus Johannes Engellender utriusque juris doctor et illustris principis et domini domini Wilhelmi lantgravii Hassie, comitis in Katzenelenbogen, in Deitz, Ctizigenhagen et in Nidda cantzelarius ad infrascripta speciale habens mandatum, quandam commissionem, bullam integram, sanam, non viciatam sei illesam, per reverendissimum in Christo patrem et dominum dominum Raymundum cardinalem Gurcensem sanctissimi domini nostri pape Alexandri de latere et in partibus legatum decretam, emanatam et sue legationis sigillo, ut apparuit, roboratam seu munitam, in presencia reverendi et venerabilium ac religiosorum in Christo patrum et dominorum Francisci exempti sancti Viti Corbeyensis ordinis sancti Benedicti et Theoderici sancte Marie in Bredelar ordinis Cisterciensis monasteriorum abbatum necnon venerabilis et egregii viri domini Heinrici Rolandi decretorum doctoris, ecclesie collegiate beati Martini opidi Cassel decani Maguntine et Padebornensis diocesium in medium produxit, legit, publicavit et presentavit ipsosque reverendum et venerabiles viros in eisdem litteris et bullis apostolicis eciam expressos et nominatos vigore et auctoritate earundum litterarum apostolicarum meliori, qua potuit et debuit, forma et modo ad visitandum et reformandum monasterium sancti salvatoris et vivifice crucis in Koffungen ordinis sancti Benedicti Maguntine diocesis juxta earundem litterarum commissionum apostolicarum vim, formam et tenorem requisivit, petiit et ad parendum eisdem postulavit. Qui quidem reverendus, venerabiles et religiosi patres abbates ac egregius vir dominus decanus prememorati post maturam deliberacionem prehabitam mandatis apostolicis in ea parte se obtemperando ut filii obedientes ad requisitionem hujusmodi consensum plenarium annuentes pronos se obtulerunt. Unde prefati reverendus, venerabiles et religiosi patres Franciscus sancti Viti Corbeyensis, Theodericus beate Marie in Bredelar monasteriorum abbates ac egregius vir dominus Heinricus Rolandi decanus visis et receptis bullis hujusmodi, ut premititur, ac servatis servandis dilacionibus, monicionibus et requisicionibus ceterisque solempnitatibus in hiis observari solitis et consuetis ad actum hujusmodi visitationsi cum debita reverentia et honore processerunt dictumque monasterium sancti salvatoris primo a capite inde ad membra visitando sciscitantes de morum honestate et vita regulari personarum ejusdem scrutineum animo admodum diligenti exercentes, in quo quidem visitacionum et scrutinei actu vitam regule beati Benedicti, ad quam ratione fundacionis astricte, penitus contrariam et in nullo conformem, sed quandam inolitam, dissolutam, irreligiosam abusionem, quam abolendam, exstirpandam et reformandam decreverunt, comprientes, quapropter nobilem et generosam dominam Elißabeth de Plesse dicti monasterii sancti salvatoris abbatissam, quam solam absque membris sive conventualibus Deo servientibus necnon religionis habitu aut signo aliquo religionis in vestitu deferentem ac regulari vita penitus deficientem, sed ut secularem in habitu, vita, moribus et in incessu comperiebant, quare eandem de tribus substancialibus vite regularis pie informando ipsamque in Christo exhortando, quatenus anime seu salutis intuitu regularem vitam sancti Benedicti, ad quam, ut prefertur, racione fundacionis ejusdem monasterii astricta, reassumendam cum pluritate personarum devotarum religiosarum capitulum seu conventum representantium, Deo omnipotenti ferventius inservientium, Christo Jesu fructum uberiorem et ampliorem offerendo magis ac magis instigarunt. Ad que prefata abbatissa post habitam deliberationem premissa atque habitum seu cappam secundum regulam beati Benedicti assumere recusando, sed se potius pronam, ne longe augumentum divini cultus protraheretur et vita regularis juxta ejusdem monasterii fundacionem copiosius tum devotius recuperaretur sive institueretur, (ad) dictam ejus abbaciam et monasterium sancti salvatoris cum omnibus suis juribus et pertinentiis, competentia sibi tamen obtenta, in presencia et ad directionem seu manus prefatorum visitatorum vel commissariorum et ad futuri conventus ejusdem monasterii instituendi nutum et electionem resignandum et reddendum paratam obtulit et pronam. Super quibus omnibus et singulis premissis egregius vir dominus Johannes Engellender doctor et cantzelarius prefatus necnon prememorati visitatores me notarium publicum, quatenus ispsis super premissis unum vel plura publicum seu publica, tot quot forent necessaria, conficerem instrumentum et instrumenta, legitime requisierunt et quilibet ipsorum requisivit. Acta fuerunt hec in monasterio predicto sancti salvatoris in Koffungen sub anno, indictione, die, mense, hora et pontificatu, quibus supra, presentibus ibidem venerabili et religioso in Christo patre domino Johanne beate Marie in Bredenowe ordinis sancti Benedicti Maguntine dicesis abbate necnon validis viris Frederico de Brencken, Jodoco Ratzenberch et Heinrico de Stockhusen armigeris dictarum Maguntine et Padebornensis diocesium testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
(S.N.) Et ego Heinricus Bringkman clericus Padebornensis diocesis, publicus sacra imperiali auctoritate notarius, quia predicte requisitioni, litterarum apostolocarum presentacioni, paritioni, visitationi omnibusque aliis et singulis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent, una cum prenominatis testibus presens interfui eaque omnia et singula premissa sic fieri vidi et audivi ac in notam sumpsi, ex qua hoc presens publicum instrumentum manu propria fideliter scriptum confecti, subscripsi, publicavi et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum rogatus et requisitus.

Sprache des Originaltextes

lateinisch

Nachweise

Weitere Personen

Brinkmann, Heinrich, Notar · Corvey, Äbte, Franz Ketteler · Bredelar, Äbte, Dietrich · Ruland, Heinrich · Kaufungen, Äbtissinnen, Elisabeth von Plesse · Engellender, Johann · Hessen, Landgrafen, Wilhelm II. · Alexander VI., Papst · Peraudi, Raimund, päpstlicher Legat · Roland, Heinrich · Brenken, Friedrich [I.] von · Ratzenberg, Jodocus · Stockhausen, Heinrich [V.] von

Weitere Orte

Kaufungen · Kaufungen, Stift · Corvey, Äbte · Bredelar, Äbte · Kassel · Katzenelnbogen · Dietz · Ziegenhain · Nidda · Paderborn, Diözese · Mainz, Diözese · Gurk, Bischöfe

Sachbegriffe

Notare · Kleriker · Äbte · Visitationsberichte · Äbtissinnen · Befehle, päpstliche · Klöster, Reform von · Benediktinerinnen · Kanzler

Textgrundlage

Stückangaben, Regest

UB Kaufungen

Original

UB Kaufungen

Zitierweise
Landgrafen-Regesten online Nr. 11896 <https://www.lagis-hessen.de/de/subjects/idrec/sn/lgr/id/11896> (Stand: 25.04.2024)