Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen

Regesten der Landgrafen von Hessen

1409 September 17

Papst Gregor XII fordert die Aufhebung kirchlicher Strafen gegen Geistliche

Regest-Nr. 11320

Überlieferung | Regest | Originaltext | Nachweise | Textgrundlage | Zitierweise
Überlieferung
Ausfertigung: Staatsarchiv Marburg, Hasungen II.
Drucke: Schmitt, Beziehungen Hessen und Mainz, S. 56-58 Beilage 1.
Regesten: Schmitt, Beziehungen Hessen und Mainz, S. 56 Beilage 1.
Regest
Cividale. - Papst Gregor XII. an den Dekan des St. Martinsstifts zu Kassel und die Offizialen der Diözese Worms und Paderborn: Papst Bonifaz IX. habe ein von Urban VI. gewissen Prälaten erteiltes Recht, zur Durchführung päpstlicher Schreiben ihre Zustimmung zu geben, wieder aufgehoben. Trotzdem habe Erzbischof Johann von Mainz oder sein Offizial in der Meinung, daß die Besetzung der Pfarrkirche in Wolfhagen mit Johann von Schützeberg und die Erhebung derselben zu einer Kollegiatkirche im Widerspruch mit jenem Recht erfolgt sei, Johann von Schützeberg und andere Geistliche mit kirchlichen Strafen belegt. Sie sollten diese sowie alle anderen Strafen, die wegen der Ausführung solcher päpstlicher Briefe verhängt seien oder würden für null und nichtig erklären.
Die Bezeichnung ecclesia parrochialis ist auffallend; denn die Kirche in Wolfhagen war vor ihrer Erhebung zur Kollegiatkirche eine Filiale von der Pfarrkirche in Schützeberg. Das Regest der päpstlichen Gründungsurkunde von 1408 Oktober 1 [...] bezeichnet sie ausdrücklich als filias ecclesie in Schuczeberg; und 1408 Mai 15 war Johann von Schützeberg zum Pfarrer der Schützeberger Kirche bestellt worden.
Originaltext
Gregorius episcopus servus servorum die dilectis filiis, decano ecclesie sancti Martini Casselensis Moguntine diocesis ac Wormaciensi et Paderburnensi officialibus salutem et apostolicam benediccionem. Justis supplicum notis libenter annuimus eaque favoribus prosequimur oportunis. Dudum siquidem felicis recordacionis Urbanus papa VI. predecessor noster ex certis causis id suum inducentibus animum quibusdam prelatis dicitur concessisse, quod in eorum civitatibus et diocesibus non posset fieri execucio aliquarum litteram apostolicarum, nisi prius ipse littere exhiberentur eisdem prelatis vel eorum officialibus et per ipsos essent approbate. Et deinde ad noticiam pie memorie Bonifacii pape IX. dicti Urbani immediati suc(cessoris eciam) predecessoris nostri qua plurimum fide dignorum relacione deducto, quod prelati seu officiales predicti deduxerant in consuetudinem et aliqui pretextu statutorum provincialium seu synodalium similiter faciebant et servabant, quod tales litteras nullus decetero auderet exequi, nisi postquam prelati seu officiales ipsi per suas litteras, quas vidimus nuncupabant, mandarent et concederent, quod dictas apostolicas litteras possent exequi iudices in eis deputati et quod propter tales litteras vidimus nuncupatas sepius impetranter ipsi earundem litterarum apostolicarum nequiverant consequi effectum propter huiusmodi concessionem dictis prelatis factam et litteras apostolicas super ea confectas, dictus Bonifacius predecessor proinde attendens, quod dicta concessio tendebat ad noxam, eandem concessionem ac statuta quecunque super hijs facta videlicet XI. kal. Januariis pontificatus sui anno quatrodecimo revocavit cassavit et annullavit ac noluit ac decrevit, quod iudices et executores quicunque in litteris apostolicis deputati et deputandi ac notarii ac tabelliones sup(er hijs re)quisiti et requirende absque huiusmodi littera vidimus nuncupata et absque licencia vel consensu quorumcunque prelatorum vel superiorum aut officialium libere huiusmodi litteras apostolicas exequi possent et deberent, ac omnes et singulas sentencias, quas prelati vel superiores aut eorum officiales huiusmodi contra iudices vel executores prefatos propter execuciones huiusmodi per eos faciendas infligerent seu promilgarent, decrevit idem predecessor irritas et inanes nulliusque existere roboris vel momenti, prout in apostolicis litteris dicti Bonifacii predecessoris super revocacione cassacione irritacione et decreto predictis confectis plenius continetur. Cum autem, sicut exhibita nobis nuper pro parte dilecti filii Johannis de Schutzeberg clerici Maguntine diocesis peticio continebat, venerabilis frater noster Johannes archiepiscopus Maguntinus egre ferens, quod apostolice littere, per quas eidem Johanni de parrochiali ecclesia in Wolfhagen dicte diocesis tunc certo modo vacante et antea disposicioni apostolici reservata fuerat provisum et per quas ipsa ecclesia parrochialis in collegiatam per nos erecta ecclesiam extitit, absque huiusmodi littera vidimus execucioni mandari commodose in eadem ecclesia nequeant, publice propter nonnullos processus diversas excommunicacionis suspensionis et interdicti et alias sentencias et penas continentes contra clericos et presbyteros et beneficiatos in dicta ecclesia nec non contra personas ecclesiasticas eidem ecclesie parrochiali racione dicte ecclesie subiectas post et contra revocacionem cassacionem irritacionem et decretum predicta fecerit vel per suum officialem fieri mandaverit in gravem ipsorum Johannis ac beneficiatorum clericorum et presbyterorum ac personarum lesionem, pro parte ipsius Johannis nobis fuit humiliter supplicatum, ut ei super hoc opportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos itaque huiusmodi supplicacionibus inclinati discrecioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatinus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios si ita tam huiusmodi quam alios quosvis processus sentencias et penas per archiepiscopum vel eius officialem predictos aut quosvis alios quavis auctoritate pro eo, quod huiusmodi littere vidimus nuncupate ab eis obtente non fuerunt, aut alias propter execucionem et publicacionem quarumcunque litterarum apostolicarum in dicta ecclesia vel infra limites eiusdem ecclesie iam publicatarum et publicandarum imposterum actu forsan inchatos vel factos et imposterum faciendos auctoritate nostra declaretis fuisse et esse nullos ipsoque Johannem nec non beneficiatos presbyteros clericos et personas non permittatis premissorum occasione contra revocacionem cassasionem, annullacionem, voluntatem et decretum predicta quomodolibet molestari, contradictores per censuram ecclesiasticam appellacione postposita compescendo, non obstante si eisdem archiepiscopo et officialibus vel quibusvis aliis communiter vel divisim a sede apostolica sit indultum, quod interdici suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolcas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mencionem. Datum in civitate Austria Aquilegensi diocesi XV. kal. Okt. pontificatus nostri anno tercio.

Sprache des Originaltextes

lateinisch

Nachweise

Weitere Personen

Gregor XII., Papst · Urban VI., Papst · Bonifaz IX., Papst · Mainz, Erzbischöfe, Johann II. von Nassau · Schützeberg, Johann von, Pfarrer in Wolfhagen

Weitere Orte

Cividale · Kassel, Stift St. Martin · Worms, Diözese · Paderborn, Diözese · Mainz, Erzbischöfe · Wolfhagen, Pfarrkirche

Sachbegriffe

Päpste · Dekane · Stifte · Offiziale · Prälate · Strafen, kirchliche · Erzbischöfe · Kirchenbanne · Pfarrer, Einsetzungsrecht für

Textgrundlage

Stückangaben, Regest

Schmitt, Beziehungen Mainz und Hessen

Original

Schmitt, Beziehungen Mainz und Hessen

Zitierweise
Landgrafen-Regesten online Nr. 11320 <https://www.lagis-hessen.de/de/subjects/idrec/sn/lgr/id/11320> (Stand: 24.04.2024)